Żyjemy w ciekawych czasach pełnych kontrastów. Z jednej strony chcemy długo żyć w zdrowiu, więc dbamy o dietę, ruch i odpoczynek. Z drugiej strony codziennie chcemy osiągać więcej, co prowadzi do stresu, obniżonej odporności, bezsenności i innych negatywnych skutków, które mogą odbić się na zdrowiu. Trzeba znaleźć równowagę, co może być trudne. Pomocne mogą być adaptogeny, czyli rośliny i grzyby, które działają tonizująco na organizm. Czym są adaptogeny i co warto o nich wiedzieć? Zapraszamy do lektury!
Czym są i jak działają adaptogeny?
Adaptogeny to substancje, które regulują funkcje organizmu. Wpływają zbawiennie na reakcję organizmu na stres, a to za sprawą tego, że jak sama nazwa wskazuje – substancje te zwiększają zdolności adaptacyjne organizmu do czynników środowiskowych. Supermocą adaptogenów jest również fakt, że wpływają one na poprawę pracy mózgu – usprawniają umiejętność uczenia się i zapamiętywania, a także usprawniają pamięć i koncentrację. Ich prozdrowotne działanie znane jest od setek lat, natomiast we współczesnej medycynie ich działanie jest potwierdzane badaniami naukowymi. Nie chodzi tu tylko o mózg, bo korzyści zdrowotne dla organizmu człowieka ze stosowania adaptogenów jest wiele więcej. Ich suplementacja działa ochronnie na komórki wątrobowe oraz pełną rolę antyoksydanta. Co ważne, adaptogeny same w sobie nie stymulują organizmu do danych procesów, a jedynie przywracają naturalne działanie organizmu (homeostazę).
Rodzaje i działanie adaptogenów
Do najpopularniejszych roślin i grzybów adaptogennych należą m.in.:
- Grzyb reishi: Grzyb reishi, w Polsce znany pod nazwą lakownica żółtawa, to adaptogen, który nazywany jest “grzybem nieśmiertelności”. Wspiera on układ sercowo-naczyniowy, działa przeciwzapalnie i antyalergicznie. Reguluje poziom glukozy we krwi, więc może być pomocny w walce z nadprogramowymi kilogramami.
- Ashwagandha: Ashwagandha posiada właściwości immunostymulujące, krótko mówiąc – ma działanie uspokajające dla organizmu. Jej regularne stosowanie zmniejsza stężenie kortyzolu u osób narażonych na przewlekły stres, a co za tym idzie – wpływa korzystnie na proces zasypiania oraz jakość snu.
- Żeń-szeń: Żeń-szeń ma szerokie zastosowanie w farmaceutyce, a w szczególności w suplementach diety. Nic w tym dziwnego, w końcu jest to roślina, która ma wszechstronne działanie. Stosowanie preparatów z żeń-szeniem wspomaga funkcje mózgu, w szczególności procesy zapamiętywania, uczenia się, koncentracji i kojarzenia. Jest znany również z tego, że dobrze wpływa na układ odpornościowy i zwiększa libido.
- Różeniec górski: Różeniec górski, który często występuje także pod swoją łacińską nazwą rhodiola rosea sprawdzi się przy nasilonym okresie pracy umysłowej, a także w czasie narażenia na długotrwały stres. Stosowany jest również u cukrzyków i osób zmagających się z chorobami żołądka i wątroby.
W farmakologii można spotkać się również z innymi roślinnymi substancjami, które wykazują działanie adaptogenne, a należą do nich traganek, cytryniec chiński, eleuterokok kolczasty, gotu kola czy bacopa monnieri.
Adaptogeny – przeciwwskazania
Adaptogeny wykorzystywane w suplementach diety mogą pozytywnie wpłynąć na takie aspekty jak odporność organizmu, ukojenie układu nerwowego czy wspomagając odporność na stres. I choć zazwyczaj dobrze są one tolerowane przez organizm, to jak w każdym przypadku, istnieją pewne przeciwwskazania do ich stosowania.
Na baczności powinny się mieć przede wszystkim osoby, które cierpią na problemy ze strony układu pokarmowego, gdyż dany adaptogen może powodować nadwrażliwość. Z kolei suplementy z poszczególnymi adaptogenami, takimi jak żeń-szeń czy eleuterokok kolczasty nie powinno stosować się w przypadku problemów z nadciśnieniem.
Jednakże w każdym przypadku, przed rozpoczęciem suplementacji, powinno się skonsultować z lekarzem. W szczególności tyczy się to osób, które zażywają leki przeciwdepresyjne, znieczulające, uspokajające czy przeciwlękowe.
Osobami, które nie powinny stosować adaptogenów są dzieci, kobiety w ciąży oraz karmiące piersią.
Suplementacja substancji adaptogennych
Postaci, w jakich mogą występować adaptogeny, jest naprawdę sporo – od kapsułek, przez krople, aż po ekstrakty. Naturalne substancje adaptogenne w suplementach mogą występować samodzielnie, a mogą być również łączone z innymi substancjami. Regularne przyjmowane adaptogeny mogą przyczynić się do poprawy koncentracji, lepszego snu oraz stabilizacji poziomu energii w ciągu dnia, a także przynieść inne korzyści dla organizmu. Dawkowanie adaptogenów powinno być zgodne z zaleceniami producenta lub lekarza.
Co na to Omyu?
W Omyu holistycznie wspieramy ludzi w lepszym radzeniu sobie ze stresem, w czym pomocne mogą być adaptogeny. Należy jednak pamiętać, że choć mogą być one wsparciem, to samo ich stosowanie nie rozwiąże wszystkich problemów. W przypadku poważnych trudności z radzeniem sobie ze stresem zalecamy skonsultowanie się ze specjalistą.
Źródła:
- Winston D., Maimes S. – Adaptogeny od A do Z,
- Wolski T., Baj T., Ludwiczuk A., Sałata M., Głowniak K. – Surowce roślinne o działaniu adaptogennym oraz ocena zawartości adaptogenów w ekstraktach i preparatach otrzymanych z rodzaju Panax,
- D. Załuski i in., „Eleutherococcus senticosus – przykład rośliny adaptogennej”, „researchgate.net”.
