Nootropy. inaczej zwane smart drugs, to leki i suplementy poprawiające zdolności poznawcze, m.in. pamięć i koncentrację. Preparaty te są głównie stosowane w leczeniu takich zaburzeń i chorób, jak ADHD, narkolepsja czy otępienie, jednak ze względu na rosnącą popularność, coraz częściej sięgają po nie osoby niemające ku temu wskazań medycznych. Co powinniśmy wiedzieć o nootropach? Jak wpływają one na pracę mózgu i czy są bezpieczne dla ludzkiego organizmu?
Dlaczego ludzie sięgają po nootropy?
Dla studentów to lepsza pamięć na egzaminach, dla pracowników większa koncentracja w pracy, a dla seniorów – jasny umysł i wolniejsze procesy starzenia. W świecie pełnym bodźców każdy z nas szuka wsparcia. Nootropy, jak twierdzą ich użytkownicy, mogą być odpowiedzią – pomagają skupić się, zwiększają energię umysłową i redukują stres. Niektóre z nich, jak adaptogeny, pomagają organizmowi radzić sobie ze stresem codzienności. Wydaje się idealnie, prawda? Ale, jak zawsze, istnieje druga strona medalu. Musimy mieć na uwadze, że każdy organizm odpowiada inną reakcją na przyjmowanie nootropów, więc nie są to magiczne substancje, które obdarzają supermocą.
Leki nootropowe a suplementy – jaka jest różnica?
Nootropy możemy podzielić na leki i suplementy. Leki to nootropy syntetyczne, które powstają w laboratoriach. Ich działanie jest silniejsze od suplementów, dlatego też wydawane są na receptę przy wyraźnych wskazaniach, np. ADHD czy narkolepsja. Natomiast suplementy nootropowe mają słabsze działanie i mogą po nie sięgać osoby, niezmagające się z chorobami lub zaburzeniami, a jedynie chcące poprawić różne aspekty funkcji poznawczych.
Suplementy nootropowe – co do nich zaliczamy?
Do substancji będących suplementami nootropowymi należą między innymi:
- Rhodiola Rosea (różeniec górski): Różaniec górski to prawdziwy sprzymierzeniec w walce ze stresem i zmęczeniem. Pomaga organizmowi lepiej radzić sobie z napięciem, poprawia koncentrację i dodaje energii, zwłaszcza w wymagających sytuacjach.
- Bacopa Monnieri (brahmi, bakopa drobnolistna): Wykorzystywana jest w tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej. Pomaga w poprawie funkcji poznawczych, zwłaszcza pamięci i koncentracji, a także wykazuje działanie antystresowe.
- L-Teanina: To aminokwas obecny w zielonej herbacie, który jest ceniony za swoje właściwości relaksujące. Działa uspokajająco bez efektu senności, poprawia koncentrację i wspomaga relaks.
- Kurkuma: Tej przyprawy chyba nikomu nie trzeba przedstawiać. Zawiera ona kurkuminę, którą zaliczamy do nootropów poprzez właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne, przyczyniających się do poprawy funkcji poznawczych i ochrony mózgu
- Omega-3: Nie od dziś wiadomo, że Omega-3 jest niezwykle ważna dla naszego zdrowia i dlatego jest ona jednym z częstszych wyborów, jeśli chodzi o suplementy diety. Nic w tym dziwnego, bowiem kwasy tłuszczowe EPA i DHA, znajdujące się w wysokich stężeniach w tłustych rybach, siemieniu lnianym i orzechach są kluczowe dla zdrowia mózgu, wspierają funkcje poznawcze i mogą przyczyniać się do poprawy nastroju.
- Lion’s Mane (soplówka jeżowata): Soplówka jeżowata to grzyb, który może wspierać zdrowie mózgu – pobudza wzrost nowych neuronów, chroni komórki nerwowe i może pomagać w zapobieganiu chorobom neurodegeneracyjnym.
- Cordyceps (maczużnik chiński): Cordyceps to grzyb znany z poprawy wydolności i witalności. Jego suplementacja może zwiększać poziom energii i poprawiać wydajność umysłową, szczególnie przy zmęczeniu i wyczerpaniu.
Czy nootropy są bezpieczne dla zdrowia?
Nootropy mogą powodować poprawę funkcji poznawczych, takich jak pamięć, koncentracja czy redukcja stresu. Świadome stosowanie ich, z zachowaniem bezpieczeństwa, może przynieść korzyści dla zdrowia mózgu oraz poprawić ogólną jakość życia. Chociaż nootropy są ogólnie uważane za bezpieczne, ważne jest, aby pamiętać o potencjalnych skutkach ubocznych, w szczególności gdy zażywamy inne leki. Należy pamiętać, że istnieje ryzyko nadużycia niektórych nootropów, szczególnie tych o silniejszym działaniu stymulującym, dlatego też nie powinno się korzystać jednocześnie z wielu suplementów nootropowych.
W większości przypadków nootropy są uznawane za bezpieczne, ale to nie znaczy, że można je brać bez żadnej kontroli. Zwłaszcza jeśli przyjmujemy inne leki – niektóre substancje mogą ze sobą nie współgrać. Trzeba też uważać na silniejsze nootropy, które mają działanie stymulujące. Ich nadużywanie może skończyć się problemami, zamiast korzyściami. Jeśli decydujemy się na suplementację, lepiej nie łączyć wielu różnych środków naraz i zaczynać od małych dawek.
Rozpoczęcie przyjmowania nootropów powinno zostać skonsultowane z lekarzem, w szczególności, jeśli posiada się istniejące schorzenia lub przyjmuje inne leki. W razie wątpliwości dobrym rozwiązaniem będzie rozpoczęcie stosowania od niskich dawek, aby móc dokładnie obserwować reakcję organizmu.
Pamiętajmy, aby pod żadnym pozorem nie używać leków nootropowych, które stosowane są w leczeniu zaburzeń, jeśli takowych się nie posiada. Osobom, które chcą jedynie poprawić funkcje poznawcze, dedykowane są suplementy.
Co na to Omyu?
Soplówka jeżowata (lion’s mane) to jeden z popularniejszych nootropow. Pojawia się coraz więcej publikacji naukowych na temat jej pozytywnego wpływu na funkcjonowanie mózgu. Omyu prowadzi projekt badawczy z Uniwersytetem SWPS na temat wpływu suplementacji Lion’s Mane Focus na funkcjonowanie poznawcze (m.in. pamięć i koncentrację).
Przeczytaj także:
Źródła:
- D. Hurley, “Smarter: The New Science of Building Brain Power”
- D. Chopra, R. E. Tanzi “Super Brain: Unleashing the Explosive Power of Your Mind to Maximize Health, Happiness, and Spiritual Well-Being”
- D. Asprey, “The Bulletproof Diet”
